Las Bemowo


Kompleks leśny Las Bemowo o powierzchni 508,58 ha jest trzecim pod względem wielkości kompleksem leśnym spośród 15 wchodzących w skład lasów miejskich Warszawy. Położony na terenie gminy m.st. Warszawa, w obrębie dwóch dzielnic, Bemowo i Bielany oraz na terenie gminy Stare Babice. Od północy i wschodu Las Bemowo graniczy z gruntami państwowymi, od zachodu z ul. Sikorskiego. W części południowej graniczy z gruntami miejscowości Stare Babice, Latchorzew i Blizne, a także z Kampinoskim Parkiem Narodowym.

W przeszłości tereny Lasu Bemowo były zaledwie niewielkim fragmentem lasów wielkiej puszczy rozciągającej się na północny-zachód od Warszawy, między Wisłą, Bzurą i Utratą. Rozwój osadnictwa przyczynił się do zmniejszenia powierzchni lasów w takim stopniu, że na obecnym terenie Lasu Bemowo przeważały pastwiska i nieużytki.

Po Powstaniu Styczniowym teren ten został zajęty przez wojska rosyjskie pod budowę fortów. Resztki sosnowego starodrzewia występujące w oddziale 4 i 5 są pozostałością po pierwszych zalesieniach, które wykonano w tamtym okresie.

Wiele fragmentów Lasu Bemowo jest niedostępnych z uwagi na występowanie w nim licznych bagien i mokradeł. Ponad 1/3 powierzchni Lasu Bemowo (około 214 ha) zajmują tereny podmokłe (bagna, bory wilgotne, olsy). Z uwagi na duże wartości przyrodnicze niektórych fragmentów Lasu Bemowo powołano na jego terenie w ciągu ostatnich trzydziestu lat dwa rezerwaty. Są one najcenniejszymi obiektami przyrodniczymi kompleksu Bemowo.

Rezerwat "Łosiowe Błota" został utworzony w 1980 r. w celu zachowania zbiorowisk roślinności torfowisk niskich charakterystycznych dla Kotliny Warszawskiej, wraz ze stanowiskami rzadkich i chronionych roślin. Powierzchnia jego wynosi 31,21 ha z czego 2,44 stanowią niedostępne dla ludzi bagna. Rezerwat nie tworzy jednej całości, lecz jest podzielony na dwa fragmenty oddalone od siebie o około 500 metrów. Znaczną część rezerwatu zajmują tereny bagienne, które z powodu obniżania się poziomu wód gruntowych zarastają łozowiska z wierzbą szarą, kruszyną, kaliną koralową i karłowatą olszą. Pozostałą część porasta około 40-letnia olsza z domieszką brzozy i dębu. Na terenie rezerwatu znajdują się cztery torfowiska w których okresowo zalega woda. Do ciekawych roślin występujących na terenie rezerwatu należy storczyk plamisty, goździk pyszny, mieczyk dachówkowaty i goryczka wąskolistna. Nazwa rezerwatu jak łatwo się domyślić pochodzi od łosi, które chętnie odwiedzają "swój" rezerwat.

Drugim rezerwatem utworzonym w 1989 r. jest "Kalinowa Łąka". Rezerwat tworzy podmokła śródleśna łąka porośniętą kaliną koralową. Powierzchnia rezerwatu jest niewielka i wynosi 3,47 ha. Został on utworzony w celu zachowania śródleśnej podmokłej łąki ze stanowiskiem pełnika europejskiego i wielu innych rzadkich oraz chronionych gatunków roślin.

Badania florystyczne przeprowadzone w latach 2001 - 2002 wykazały występowanie w rezerwacie 151 gatunków roślin zielnych oraz 17 gatunków drzew i krzewów. Do najrzadszych i chronionych należą: pełnik europejski, mieczyk dachówkowaty, goździk pyszny, sierpik barwierski, oman wierzbolistny, kukułka szerokolistna. Z krzewów kruszyna i kalina koralowa.

Uwzględniając potrzeby turystyczno - wypoczynkowe, a jednocześnie chcąc ograniczyć nie kontrolowaną penetrację utworzono w 2000 r. ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną o długości 5 km. Czas potrzebny do jej przejścia wynosi około 2-3 godziny. Została ona przeprowadzona przez obszar Lasu Bemowo tak, by ukazać różne typy siedliskowe lasu i fragment rezerwatu " Łosiowe Błota". Ścieżka ta została oznakowana w sposób dość oryginalny. Mianowicie na drzewach wzdłuż ścieżki znajduje się wizerunek tropów łosia. Z myślą o edukacji najmłodszych również dla nich przygotowano ścieżkę. Nosi ona nazwę "Odnaleźć Zgubka". Znajduje się przy ul. Sikorskiego na tyłach Cmentarza Wojskowego. Długość ścieżki wynosi 550 metrów, a czas potrzebny do przejścia wynosi około 30 minut. Adresowana jest do dzieci w wieku 4-10 lat, ich rodziców, opiekunów i nauczycieli. Celem ścieżki jest zapoznanie dzieci z elementarnymi technikami przetrwania w razie zagubienia.